Bitkilerin ön planda olduğu beslenme şekilleri bitki bazlı olarak adlandırılıyor. Sebzeler, meyveler, bakliyat, tahıl ve kabuklu yemişler tüketilen bitki temelli diyetlerde hayvansal gıdalar ya çok az tüketiliyor ya da hiç tüketilmiyor. Bitki bazlı beslenme dendiğinde akla ilk olarak vegan beslenme tarzı gelse de vejetaryenlik veya flexitaryenlik gibi farklı diyetler de bu kategoride yer alıyor. Bitki bazlı beslenen kişiler bitkisel kaynaklara beslenmelerinde daha çok oranda yer veriyor. Bu bağlamda Akdeniz tarzı beslenmeyi de aynı sınıfta değerlendirmek mümkün. Üstelik bitkisel bazlı diyetlerin etkileri çevreye, sağlığa birçok fayda sağlayabileceği düşünülüyor. Bu nedenle her geçen gün daha çok kişi beslenme tarzında değişikliğe giderek, bitkilerin beslenmelerindeki yerini artırmayı tercih ediyor. Konu hakkında detaylı bilgiye Defya blog aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
Yazımızda yer alan önemli noktaları sizin için özetleyebiliriz,
- Bitki Bazlı Beslenmeye Yardımcı Defya Ürünleri ile tanışarak siz de hayatınızda sebze meyvelere daha çok yer açabilirsiniz.
- Bitkisel Bazlı Diyetlerin İnsan Sağlığına Etkisi Nedir? Fiziksel ve psikolojik faydaları sizin için derledik. Bitki bazlı beslenmenin etkilerini çok yönlü olarak incelediğimiz bölüm sayesinde siz de daha çok meyve/sebze tüketmek adına gönüllü olabilirsiniz.
- Bitkisel Bazlı Diyetlerin Çevreye Etkisi Nedir? bölümümüzde ise sürdürülebilirlik için hayvansal gıdaların azaltılmasının önemini farkına varacaksınız.
- Bitkisel Bazlı Beslenmeyi Kolaylaştıracak Öneriler ile yazımıza son veriyoruz. Pratik ipuçlarının yer aldığı tüyolarımıza kulak vererek siz de sofranızı renklendirebilirsiniz.
Birçok farklı açıdan meyve sebze tüketimini artırmaya değindiğimiz yazımız ardından tarif.defya.com.tr adresimizi ziyaret ederek çeşit çeşit bitkisel reçeteyi bulabilirsiniz. Mutfağınıza gökkuşağı renklerini taşıyacak sebze ve meyvelerle vitaminlerin gücünü keşfedebilirsiniz.
Bitki Bazlı Beslenmeye Yardımcı Defya Ürünleri
Soyabella bitki bazlı içecek makinesi Defya’nın bitkisel beslenmeye yardımcı cihazlarının başında geliyor. Evde çiğ (badem, fındık, ceviz sütü gibi) ve sıcak işlem gerektiren (soya ve yulaf sütü gibi) içecekler yapabilen cihaz, veganlar, süt alerjisi olanlar ve hayvansal ürünlerden kaçınmak isteyenler için ideal. Ayrıca onunla çorba ve tonikler de hazırlayabilirsiniz. Raw fonksiyonuyla 30 saniyede çiğ içecekler, Hot fonksiyonuyla 15-25 dakikada sıcak içecekler elde edilebiliyor İnce veya kalın filtre kullanarak içeceği süzmek de artık oldukça kolay Türkiye'de bir ilki temsil eden Soyabella ile bitki temelli içecekler hazırlamak artık dakikalar alıyor. Hayvansal sütler olmadan beslenmek isteyenler için Soyabella olmazsa olmaz.
Defya’nın bitki bazlı beslenmeye yardımcı diğer ürünleri ise doğrayıcılar oluyor. Farklı sebzeleri kısa sürede şekillendiren keskin bıçaklı ürünler sayesinde sebzelerden ince yapraklar, spagetti şeritleri veya dilimler elde etmek artık çok daha kolay. Alman tasarımı Lurch ürünleri, ergonomik tasarımları ve BPA içermeyen malzemeleri ile mutfaklarınıza geliyor. Siz de mandolinden spiral doğrayıcıya kadar çeşit çeşit yardımcıyı mutfaklarınıza konuk ederek, sebzeleri çok daha hızlı bir şekilde sofranıza getirebilirsiniz.
Bitkisel Bazlı Diyetlerin İnsan Sağlığına Etkisi Nedir?
Yapılan çalışmalar bitki ağırlıklı beslenmenin daha çok lif, antioksidan ve faydalı bitkisel içerik almayı sağladığını gösteriyor. Diğer bir deyişle bitki bazlı diyetlerin etkileri arasında daha çok potasyum, magnezyum, folat, A, C ve E vitaminleri almanın sonuçları öne çıkıyor. (Kaynak) Elbette demir, B12, selenyum, kalsiyum gibi bazı mineral ve vitaminlerin bitki bazlı beslenmede daha az bulunduğunu da not düşmeliyiz. Bu nedenle sadece bitkisel beslenmek değil, bilinçli ve dengeli beslenme oldukça önemli. Bitki bazlı beslenmenin etkilerini incelerken bu bilgiyi aklınızda tutmalısınız. Bilgilendirme amacı taşıyan, tanı ve tedavi iddiası taşımayan yazımızda bazı araştırmaları sizlerle paylaşıyoruz. Doktorunuza danışarak ve diyetisyen ile görüşerek sizin için en uygun beslenmeyi seçmeniz gerektiğini unutmayın. Bazı araştırma örneklerini sizlerle paylaşalım, işte bitkisel beslenmenin insan sağlığına olası etkileri:
- Yapılan örnek çalışmalarda yüksek lifli ve düşük yaplı bitkisel beslenmenin, düşük yağlı geleneksel diyetlere göre daha çok kilo kaybına yardımcı olduğunu gösteriyor. Diğer bir deyişle, meyve sebze ağırlıklı ve yağ bakımından fakir beslenme kilo kaybına imkan tanıyor.
- Veganların daha düşük kan şekeri düzeyine ve insülin duyarlılığına sahip olma eğiliminde bulundukları not düşülüyor. Hatta vegan beslenenlerin tip 2 diyabet riski daha az bulunuyor. (Kaynak)
- Daha fazla bakliyat, meyve ve sebze yemenin kanser riskini %15 azalttığı düşünülüyor. Yapılan çalışmalar gırtlak, akciğer, mide, pankreas ve prostat gibi kanserlerde riskin azaldığı yönünde.
- Bitki bazlı beslenmenin etkileri incelendiğinde birçok faydanın tüketilmeyenlerden kaynaklandığı belirtiliyor. Günlük et tüketiminden ve işlenmiş gıda çeşitlerinden kaçınmak kanser ve kalp hastalıkları riskini azaltıyor.
- Vegan ve vejetaryenlerin değerlendirildiği bir diğer gözlemsel çalışma ise, bitkisel beslenmenin en keskin versiyonu olan veganlıkta yüksek tansiyon riskinin %75 daha az olduğunu ortaya koyuyor.
- Bitki bazlı beslenmenin inflamasyon kaynaklı artrit ağrısını hafifletebileceği düşünülüyor.
Bitkisel Bazlı Diyetlerin Çevreye Etkisi Nedir?
The Guardian gazetesinde 2023 yılının Temmuz ayında yayımlanan güncel bir çalışmanın verileri bitkisel bazlı diyetlerin çevreye etkisinin %75 daha az küresel ısınma emisyonu anlamına geldiğini duyurdu. Et açısından zengin beslenmeye göre daha az su kirliliği ve arazi kullanımına denk düşen vegan beslenme, sürdürülebilirlik bakımından radikal değişiklikler getiriyor. İnsanların et ve süt ürünleri yerine daha çok meyve ve sebze tüketmesinin geleceğin dünyası için önemli olduğu ifade ediliyor.
Ayrıca 2019 yılında The Lancet’te yayınlanan rapora göre, bitkisel gıdaların tercih edilmesi gelecek projeksiyonunda etkili faydalar oluşturuyor. Sera gazı emisyonlarında büyük oranda azalma sağlayan bitki bazlı diyetler, gezegenimizin sağlığını geliştirmek için bilim insanlarının araştırdığı çözümlerden biri olabilir. Öyle ki bitkisel beslenmenin artışı ile beraber, 2050 yılına kadar gıda üretiminden kaynaklı ölüm oranları ve sera gazlarının %10 ve %70 oranında azalması bekleniyor. Birleşmiş Milletler’in ilgili raporu, bu değişimin metan emisyonundan kaynaklanabileceği vurguluyor. Hatta değişimin hızlanması adına Yeni Zelanda, inek emisyonları için yeni bir vergi teklifini gündeme getirdi. Danimarka iklim konseyi bir diğer vergi çalışmasını sürdüren ülke olarak kayıtlara geçiyor.
Bitkisel Bazlı Beslenmeyi Kolaylaştıracak Öneriler
Birçok kişi bitkisel bazlı beslenmeyi hedeflese de olası zorluklar, yaşam tarzı değişikliğine karşı duyulan endişeler hayata engeller koyabiliyor. Bitki bazlı beslenmeye başlamak ve pratik çözümlerle yaşamı çok daha kolay bir şekilde bitkisel besinlerle renklendirmek için önerilerimiz sizlerle:
- Her öğünde tabağınızın yarısının renkli sebzelerle dolu olmasını hedefleyebilirsiniz.
- Haftalık hedeflerle sebze tüketimini artırmaya ne dersiniz? Örneğin ilk hafta 20, ikinci hafta 30, sonrasında 40 ve 50 farklı haftalık sebze tüketme hedefi ile tabaklarınızı gökkuşağı renklerine kavuşturabilirsiniz.
- Bitki bazlı bilinçli beslenmenin olmazsa olmazı temel ihtiyaçların karşılanması. Her öğünde tabakta yeterli protein, vitamin, karbonhidrat ve yağ olduğundan emin olmalısınız. Bunun için bitkisel protein kaynaklarını, sağlıklı yağ ve karbonhidratların neler olduğunu öğrenerek çalışmaya başlayabilirsiniz.
- Yer sofrada mutlaka yeşil yapraklı sebzeler bulundurmaya özen gösterin.
- Tatlı ve rafine şeker yerine meyve yemeye alışmaya çalışmalısınız. Eğer ilk zamanlarda zorluk çekiyorsanız yemiş ezmelerinden, kuru meyvelerden faydalanarak kendinize barlar hazırlayabilirsiniz.
Önerilerimizi değerlendirerek bitki bazlı beslenmenin etkilerini yaşamınızda hissetmeye başlayabilirsiniz. Sizin de daha çok meyve ve sebze tüketmek için uyguladığınız özel yöntemler varsa Defya Ailesi sosyal medya hesaplarından bize ulaştırabilir, ailemizin diğer üyelerine yol göstermek için destek olabilirsiniz.