Fitik asit, her geçen gün iyi yaşamla ilgili makalelerde daha sık gördüğümüz bir kavram. Demir dahil birçok mineralin emiliminde etkili olan bu madde, uzun zaman içinde bazı mineral eksikliklerine neden olabiliyor. Özellikle tohumlarda karşımıza çıkan fitik asit nedir, hangi gıdalarda bulunur, nasıl azaltılır sizin için araştırdık. İşte yazımızda bulacağınız detaylar;
- İlk olarak sizleri fitik asit azaltmaya yardımcı olacak Defya ürünleri ile sizleri tanıştıracağız.
- Fitik asit nedir tüm ayrıntılarıyla detaylandırdıktan sonra,
- bu maddenin hangi gıdalarda bulunduğundan bahsedeceğiz.
- Ardından fitat maddesinin fayda ve risklerinden konu açacağız.
- Azaltma yöntemlerini detaylandıracak,
- sağlık üzerindeki etkilerini paylaşacağız.
Siz de iyi yaşama rehberlik eden yazılarıyla sizlere güvenilir yol arkadaşı olan Defya Blog ile fitik asit hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Defya Ürünleri ile Fitik Asidi Azaltan Pratik Yöntemler
Dünyanın popüler markalarının seçkin ürünlerini Defya distribütörlüğünde bulabilirsiniz. Defya.com.tr üzerinden inceleyerek hemen satın alabileceğiniz ürünler arasında fitat azaltmaya yardımcı olan cihazlar var. Onların başında da filizlendiriciler geliyor.
- Tribest Freshlife Otomatik Sulamalı Filizlendirici evde birçok tohumu filizlendirmeye yardımcı. Cihaz, 30 dakikada bir 5 dakika boyunca sulama yapıyor. Bu sayede toprak gerektirmeden, sulama zahmeti olmadan filizler yetişiyor. Siz de tohumlardaki fitat miktarını filizlendirerek azaltabilir, besin değerini artırarak tohumlardan maksimum besleyicilik elde edebilirsiniz.
- GEO Filizlendirme Rafları İtalyan tasarımı. Çok raflı tasarımı ile farklı tohumları bir arada filizlendirmenize yardımcı oluyor. BPA içermeyen hazneleri, sağlıklı ve dayanıklı malzemeden yapılıyor. Tek yapmanız gereken tohumları raflara yerleştirmek ve ara ara sulamak. Nemle beraber hayat kazanan filizleri, fitik asitten arındırabilirsiniz.
- GEO Filizlendirme Kavanozu dar alanlarda, küçük mutfaklarda bile filizlendirme yapmayı sağlıyor. Hızlı, kolay ve ekonomik filizlendirme vadeden ürün, cam kavanoz ve porselen tabaktan oluşuyor. İçine tohumları koyduğunuz kavanozu nemlendirerek özel standına yerleştirebilirsiniz. Sonrasını GEO’ya bırakın. Ara ara suyunu değiştirerek birkaç günde filizlerin can bulduğunu görebilirsiniz.
Defya Taş Değirmen ile Filizlendirilmiş Bakliyat ve Tahılları Un haline Getirin
Elde ettiğiniz filizleri kullanmanın da birçok yolu var. Sandviçlerinize, çorbalarınıza ilave edebilirsiniz. Hatta filizleri kurutarak krakerler hamurlarına ekleyebilir, dilerseniz kuru filizleri un haline getirebilirsiniz. Kurutucular ile kuruttuğunuz tohumları öğüterek siz de un yapabilirsiniz.
Kuru filizleri öğütmek için taş değirmen ve blender ürünlerinden yararlanabilirsiniz. Bu sayede hazır alacağınız, içeriğini bilmediğiniz unlar yerine, evde kendi unlarınızı hazırlamanız mümkün. Fitik asit miktarı azalmış kepekli unları, bakliyat ve tam tahıl unlarını kolaylıkla evde yapabilirsiniz. Üstelik değirmenler seramik korindon taşlar içeriyor. Bileme veya bakım gerektirmiyor. Uzun ömürlü olan cihazlar sayesinde geleneksel lezzette unlar yapmanın keyfini çıkarın!
Fitik Asit Nedir? Sağlık Üzerindeki Rolü ve Etkileri
Fitat olarak da bilinen fitik asit, tohumların içerisindeki özgün bir bileşik. Bitkilerin büyümesini, üremesini, canlanmasını sağlayan fosfor maddesini depolamaya yardımcı oluyor. Ancak bu maddenin insanlar tarafından tüketilmesi durumunda fitat diğer maddelere bağlanarak sindirim sisteminde emilim sorunlarına yol açıyor. Öyle ki, fitat yönünden zengin olan tam tahılların yoğun tüketimi kalsiyum, çinko gibi minerallerin emiliminde bozukluklarla ilişkili. Öte yandan tam tahıl ve fitik asit sorununa karşı bazı insanlar gibi bağışık olabilirsiniz. Ek olarak bu sorun, A ve D vitaminlerinden zengin gıdaların tam tahıllarla tüketilmesi halinde meydana gelmeyebiliyor.
Fitik Asit Hangi Gıdalarda Bulunur?
Bitkisel tohumlarda bu asit doğal olarak yer alıyor. Zira bitkilerin büyümesine imkan tanıyan fosfor, bu formda karşımıza çıkıyor. Ancak bazı gıdalarda fitik asit maddesi daha yüksekken bazılarında daha az yer alıyor. Peki fitik asit hangi gıdalarda bulunur?
İçerisinde yüksek oranda fitat bulunan gıdalar arasında baklagiller var. Fasulye, bezelye, nohut, mercimek gibi baklagillerde madde yoğun olarak yer alıyor. Ayrıca fıstık da yüksek oranda fitik asit ihtiva ediyor. Soya fasulyesi, keten tohumu, susam, ayçiçeği, fındık da fitat içeriğine sahip. Ayrıca badem, ceviz, kaju, arpa, buğday, sorgum, yulaf, çavdar ve darı bu maddeyi içeriyor. (Bu noktada hatırlatmalıyız, bu madde tahılların kabuk ve kepeklerinde birikiyor.)
Fitik Asidin Sağlıklı Tüketimi: Faydaları ve Riskleri
Esasen antioksidan etkiye sahip olan fitik asit sayesinde birçok hastalık riski azalıyor. Örneğin fitik asidin sağlığa etkileri arasında kalp hastalığı ve kanser riskini azaltması da var. Fakat bu konuda henüz çok sayıda ve geniş kapsamda araştırma gerekiyor.
Ayrıca, fitat maddesinin yüksek oranda alımı maalesef sağlık risklerini beraberinde getiriyor. Bakır, demir, kalsiyum ve diğer minerallerin emilimini azaltıyor. (Kaynak) Öte yandan fitik asit içeren besinlerin mineral zengini diğer gıdalarla bir arada yenmesi emilim sorununa yol açıyor.
Özetle, menünüzde yüksek fitik asit içeren kuruyemişler ile beraber sebze meyveler varsa, mineral bakımından emilim sorunu yaşayabilirsiniz. Ancak fitik asitli gıdaları, diğer besinlerden birkaç saat sonra yerseniz emilim sorunu yaşanma olasılığı çok daha az. Elbette bu her öğünde yüksek oranda fitat alınması durumunda geçerli değil.
Eğer beslenme rutininizde sürekli yüksek fitatlı gıdalar varsa, maalesef emilim sorunları yaşama olasılığınız artıyor. Bu da vegan ve vejetaryenlerde demir gibi mineral eksikliklerinin daha sık görülmesine neden gösteriliyor. Keza gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerin temel besin kaynağı olan bitkisel gıdaların fitat azaltılmadan tüketimi yine nüfusun büyük kısmında soruna neden olabiliyor.
Fitik Asit Nasıl Azaltılır? Doğru Hazırlama Yöntemleri
Aslında fitik asidi azaltan yöntemler kolaylıkla uygulanıyor. Siz de evlerinizde kolaylıkla fitik asit miktarını azaltabilirsiniz. İşte fitik asit azaltmak için tercih edebileceğiniz yollar;
- Tahıl ve baklagilleri suda bekletmek fitat içeriğini büyük oranda azaltıyor. (Kaynak) Ancak en az 8 saat, mümkünse 24 saat suda bekletmelisiniz.
- Filizlendirmenin yararları arasında fitat azaltma da var. (Kaynak) Araştırmalara göre, filizlendirerek tohumlardaki fitat miktarını %81 azaltabilirsiniz. Üstelik filizlendirme gıdaların besin değerini de artırıyor.
- Pişirme sırasında madde azalıyor. Özellikle basınçlı pişirme yöntemleri ile fitat oranı düşüyor. Ancak düdüklü tencerede pişirme, maalesef birçok vitamin ve mineral üzerinde de olumsuz etki yaratıyor.
- Fermantasyon, fitat miktarını düşürüyor. Ekşi maya yapımındaki laktik asit fermantasyonu sırasında oluşan organik maddeler fitat maddesinin parçalanmasına yardımcı oluyor. (Kaynak)
Eğer fitat içeriği yüksek gıdalar tüketmekten endişe ediyorsanız, bu gıdaların yerine başka seçenekler tüketebilirsiniz. Örneğin buğday unu yerine fitat içermeyen karabuğday unu tercih edebilirsiniz.
Fitik Asidin Sağlık Üzerindeki Farklı Etkileri
Fitik asit ve mineral emilimi ilişkisini artık biliyorsunuz. Mineral eksikliklerinden kaynaklanan aneminin yanı sıra yorgunluk, zayıflık, bilişsel problemler, iştah kaybı, sindirim zorlukları yine fitat nedeniyle görebileceğiniz sorunlar arasında. Erkeklerde cinsel işlev bozuklukları, düşük kemik yoğunluğu, bağışıklık problemleri fitat asitin yol açtığı sağlık problemlerinden bazıları.
Fitik Asit Cilde Faydaları Nelerdir?
Fitat maddesi hakkında bilgileri incelerken fitik asit içerikli cilt bakım ürünleri olduğunu görebilirsiniz. Özellikle peeling etkisi ile öne çıkan bu madde, cildin pH dengesini koruyarak nazikçe soyuyor. Cildinizi ölü deriden arındırmak, canlı ve aydınlık bir görünüm elde etmek için siz de fitattan yararlanabilirsiniz. Ancak kozmetik maddeleri kullanmadan önce mutlaka dermatolog onayı almalısınız. Cilt tipinize uygun ürünleri tercih ederek, uzman onayı alan ürünler ile arzu ettiğiniz bakımlı görünüme kavuşabilirsiniz.