Gluten İntoleransı (Gluten Alerjisi) Nedir?
Gluten intoleransı veya alerjisi olarak bilinen sorun, beden buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllar aldığında rahatsızlık belirtileri meydana çıkarıyor. Sorun, içerisinde gluten proteini bulunan gıdaların vücut tarafından tolere edilememesine dayanıyor. Gluten tüketimine karşı oluşan beden tepkilerinden en sık görülenler arasında; ishal, kabız, gaz ve yorgunluk yer alıyor. Gluten intoleransı hakkındaki yazımızda yer alan başlıklar:
- • Defya ile Gluten Alerjisine Karşı Sağlıklı Beslenme Çözümleri
- • Gluten İntoleransı İçin Defya Çözümleri: Sağlıklı ve Güvenilir Beslenme
- • Bakliyat Unları ile Glutensiz Mutfak
- • Filizlendirilmiş Bakliyat Unları: Sağlıklı Beslenmenin Yeni Yolu
- • Gluten İntoleransı (Gluten Alerjisi) Nedir?
- • Neden Olur?
- • Belirtileri Nelerdir?
- • Nasıl Teşhis Edilir?
- • Nasıl Tedavisi Nasıldır??
- • Gluten Alerjisi Olanlar Hangi Besinleri Tüketmemelidir?
- • Gluten İçermeyen Diyetin Temel Prensipleri Nelerdir?
Defya ile Gluten Alerjisine Karşı Sağlıklı Beslenme Çözümleri
İyi yaşama yardımcı mutfak yardımcıları ile tanınan Defya, gluten alerjisi olanların da destekçisi. Mutfak işlerini kolaylaştıran onlarca farklı ürün sunan Defya, dünyaca ünlü markaların tek ve yetkili Türkiye distribütörü olması ile güven veriyor.
Gluten İntoleransı İçin Defya Çözümleri: Sağlıklı ve Güvenilir Beslenme
Defya koleksiyonunda bulunan ve glutensiz beslenen herkesin mutfağında yer alması gereken ürün grupları ile tanışmalısınız:
- • Defya koleksiyonunda yer alan blender çeşitleri ile glutensiz mutfakları pratikleştirebilirsiniz. Smoothieler, filizlendirilmiş unlar, çeşniler hazırlamak için kullanacağınız cihazlar ile sorbeler, soslar da yapmanız mümkün. Blendtec ve Tribest markalarının seçkin ürünlerini bulunduran Defya, hepsi buz kırabilen güçlü modellerle sizleri mutfakta geleceğe davet ediyor.
- • Sebzeleri kurutarak glutensiz hamur işlerinize lezzet katabileceğinizi biliyor musunuz? Defya koleksiyonunun vazgeçilmezi kurutucular, pestil, kraker, meyve ve sebze kurusu yapma konusunda uzman. Tribest Sedona ve Wartmann markalı modeller, düşük ısıda uzun saatler boyunca kurutma yapabilmeleri sayesinde besin değerini korumaya yardımcı oluyor. Cihazlar öylesine profesyonel ki, et kurutmada kullanılabilen yüksek ısıda işlem yapabilen, iki aşamalı kurutma özelliğine sahip çeşitleri bile Defya’da bulabilirsiniz.
Bakliyat Unları ile Glutensiz Mutfak
Evinizde nohut, mercimek, kinoa gibi tane gıdalardan un yapmak ister misiniz? Eğer yanıtınız evet ise taş değirmen ürünleri hizmetinizde. Dilediğiniz kuru tahılı, bakliyatı un haline getirmek konusunda uzman olan ürünler Komo markasının imzasını taşıyor. Tane büyüklüğünün ayarlanabilmesi ile avantaj vadeden cihazlar, çapraz bulaşma olmadan mutfaklarında ekmek yapmak isteyenlerin gözdesi oluyor. Gluten alerjisi olanların ekmek arayışına yanıt veren bakliyat unları, değirmenler yardımıyla evde hazırlanıyor.
Filizlendirilmiş Bakliyat Unları: Sağlıklı Beslenmenin Yeni Yolu
Glutensiz ve besleyici çözümler için filizlendirici ürünleri karşımıza çıkıyor. Bakliyat tohumlarının filizlendirilmesi, kurutulması ve blend edilmesi ile hazırlanan filizlendirilmiş bakliyat unları glutensiz beslenenlerin olmazsa olmazı. Üstelik evde filizlendirmenin zahmetli olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Otomatik sulama yapan, toprak gerektirmeyen Freshlife filizlendirici Defya ile evlerinize geliyor. 30 dakikada bir 5 dakika boyunca sulayan ve farklı filizlerin yeşermesine yardımcı olan cihaz, filizlere zahmet olmadan hayat vermenin yolunu sunuyor.
Gluten İntoleransı (Gluten Alerjisi) Nedir?
Özellikle son yıllarda sıklıkla gördüğümüz gluten intoleransı, buğday, arpa ve çavdarda bulunan proteinlerden herhangi birine vücudun tepki geliştirmesine deniyor. Örneğin buğdayda albumin, globumin, gliadin ve gluten proteinleri bulunuyor. Bunlardan herhangi birine alerji geliştiğinde, halk arasında gluten duyarlılığı adı verilen sorun meydana geliyor.
Hastalığın en sık karıştırıldığı sorun ise çölyak oluyor. Oysa çölyak intoleransın ileri aşamasının karşılığı. Bağışıklık sisteminin glutene tepki vermesi ve toleransın sıfır olması durumuna çölyak hastalığı deniyor. Bu durumda emilim bozukluğu gelişiyor. Çölyak otoimmün bir hastalık kategorisindeyken gluten alerjisi genellikle bir sindirim sistemi sorunu olarak nitelendiriliyor. Oysa alerjik reaksiyonda da kaşınma, ödem, kızarıklık, öksürük, hapşırık gibi belirtiler görülebiliyor.
Gluten Alerjisi (Gluten İntoleransı) Neden Olur?
Unlu mamüllerin tüketimi ile belirti veren ve kişilerde karın ağrısı, ishal gibi sorunları beraberinde getiren gluten alerjisinin nedeni tam olarak bilinmiyor. Genetik yatkınlık, beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıkları, bağırsak geçirgenliği ve bozulmuş bağışıklık sistemi gluten alerjisine neden gösteriliyor. Gluten intoleransı olan kişi, protein ile temas ettiğinde vücutta lgW antikoru oluşuyor. Histamine ve diğer kimyasalların salınması ile bedende alerjik reaksiyon başlıyor. Eğer düzenli antikor salınımı olur, beslenme düzenlenmez ve alerji devam ederse, bağırsakta oluşan tahribat dolayısıyla çölyak hastalığı meydana gelebiliyor. Ayrıca çölyak durumunda bozulan emilim dolayısıyla yağ, protein, karbonhidrat, vitamin ve mineral eksiklikleri de görülüyor.
Gluten yediğinde sorun yaşayan kişilerin bir kısmında ise psikolojik kaynaklı nedenler öne çıkıyor. Yapılan çalışmalar, gluten intoleransı olduğu düşünülen kişilerin %14.5’unda gluten ile ilgili alerjik bir sorun bulunduğunu gösteriyor.
Gluten Alerjisi (Gluten İntoleransı) Belirtileri Nelerdir?
Sistematik semptomlar oluşturan gluten intoleransında, belirtiler ve şiddetleri kişiden kişiye gelişiyor. En sık görülen ve yaygın olduğu kaydedilen gluten alerjisi belirtilerini sizler için derledik:
Amerika’da en yaygın görülen alerjiler arasında sekizinci sırada yer alan ve ülkemizde de bulunan gluten intoleransında daha nadir görülen diğer belirtiler arasında; ağızda tahriş, gözde tahriş ve nefes almada zorluk sıralanıyor. Gluten alerjisi belirtileri genellikle buğday, arpa veya çavdar yedikten dakikalar sonra başlıyor, yer yer birkaç saat sonra da semptom fark edilebiliyor. En ciddi semptom ise anafilaktik şok oluyor. Herhangi bir belirtide mutlaka doktor kontrolünü ihmal etmemek, şok durumunda en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmek hayati önem taşıyor.
Gluten Alerjisi (Gluten İntoleransı) Nasıl Teşhis Edilir?
Nokta atışı olarak gluten alerjisini teşhis edecek ve tanı koymaya yardımcı olacak direkt bir test günümüz şartlarında mevcut değil. Hastalığa neden olabilecek diğer tanı tahminlerinin (çölyak gibi) dışlanması ve hasta öyküsünün alınması, eliminasyon yoluyla gluten alerjisine tanı konulabiliyor.
Gluten Alerjisi (Gluten İntoleransı) Nasıl Tedavisi Nasıldır?
Çevrenizde gluten intoleransı olan biri varsa hastalığın bir hap veya ilaç yoluyla tedavi edilemediğini biliyorsunuzdur. Gluten alerjisi tedavisi özellikle yaşam ve beslenme tarzı değişikliklerine odaklanıyor. Semptomlar ilaçlar yardımıyla kontrol altına alınırken, hastaların da hayatlarında önemli değişiklikler yapması gerekiyor.
- • Gluten intoleransı olan kişiler, gluten içeren gıdalardan kaçınarak belirtilerin hafiflemesini sağlayabiliyor. Peki glutensiz diyet nasıl yapılır? Ekmek yerine glutensiz ekmek, makarna yerine bakliyat makarnası gibi ikameler seçmek hayatı kolaylaştırıyor.
- • Unlu mamüllerin yapımında karabuğday ve sorgum unu gibi alternatifler kullanılıyor.
- • Gluten içeren hazır gıdalardan uzak durmak tercih ediliyor. Belirtiler çok şiddetli olmadığında birçok kişi için glutenli gıda tüketmek sorun olmasa da, intolerans varsa mümkün olduğunca az glutenli gıda almak önem taşıyor. Bunun için etiket okumayı alışkanlık haline getirmek mühim.
- • Taze sebze ve meyvelere, işlenmemiş gıdalara beslenme rutininde daha çok yer açmak önem taşıyor.
- • Bağırsak sağlığı için prebiyotik ve probiyotik alımı tavsiye ediliyor.
- • Sağlıklı beslenme çözümleri kadar stres yönetimi becerisinin geliştirilmesi de önemli. Özellikle duygusal yemek ataklarının tetiklenmemesi ve hormonal dengenin korunması için stres seviyesinin kontrol altına alınması öneriliyor. Meditasyon uygulamaları gluten alerjisi olanlar tarafından tercih edilebiliyor.
- • Doğal olarak gluten içermeyen unların hamur haline gelebilmesi için karnıyarık otu tozu ürünlerinden faydalanılıyor.
Gluten Alerjisi Olanlar Hangi Besinleri Tüketmemelidir?
Gluten içermeyen beslenme alışkanlığı kazanmak için öncelikle nelerden uzak durmanız gerektiğini bilmelisiniz. Buğday, arpa, çavdar, tritikale, irmik, bulgur, kuskus gibi gıdalar gluten içerdiği için tüketilmemesi gerekenler arasında yer alıyor. Her ne kadar “sağlıklı” olarak bilinse ve ata tohumu olduğu vurgulansa da siyez unu gluten içeriyor. Ancak doğası gereği gluten içeriği beyaz undan çok daha az olduğu için çölyak olmadığı sürece kontrollü bir şekilde tüketilebiliyor.
Gluten alerjisi olanlar, ekmek, ekşi mayalı ekmek, simit, gözleme, dürüm, poğaça, börek gibi unlu gıdalar tüketmekten genellikle kaçınıyor. Onun yerine lupin unu gibi diğer seçeneklerden evde yiyecekler hazırlanıyor. Diğer taraftan soya gibi hazır soslar gluten içeriyor. Paketli atıştırmalıklardan dondurulmuş patatese kadar birçok ürünün içinde un yer alıyor. Bu nedenle gluten alerjisi olan kişilerin mutlaka etiket okumayı alışkanlık haline getirmesi ve mutfakla barışması şart. Ancak çölyak hastalığında bu gıdalar tamamen yasakken, intolerans durumunda kişilerdeki gluten alerjisi belirtileri şiddetine ve yaşam kalitesi üzerindeki etkilerine bağlı olarak kontrollü tüketim tercih edilebiliyor.
Gluten İçermeyen Diyetin Temel Prensipleri Nelerdir?
Glutensiz bir beslenme planının temel prensibi işlenmiş gıdalardan uzaklaşmaktır. Krakerler, cipsler, ekmekler yerine taze sebze ve meyveler beslenme rutininde öne çıkıyor. Ayrıca glutensiz unlardan yapılan hamur işleri, bakliyat makarnaları, atıştırmalıklar, hayvansal proteinler, çiğ kuruyemişler tüketilebiliyor.
Dipnot: Verdiğimiz detaylar tamamen bilgilendirme amaçlıdır, tanı, teşhis veya tedavi yerine geçmez.