Gelişen teknoloji, tarımsal üretimde yenilikçi yaklaşımlar ve globalleşen ticaret ağları, her mevsim her yiyeceğe ulaşabilmemize imkan tanıyor. Dört mevsim karpuz yemek, dilediğimiz her an çilek bulabilmek veya muza ulaşmak artık oldukça zahmetsiz. Öyle ki birçok kişi yaz veya kış sebze ve meyveleri neler diye sorulduğunda artık mevsimin gıdalarını sayamıyor bile…
Ancak bizlerden önce dünyaya gelmiş atalarımız bu lükse sahip değildi. Hatta birçoğu mevsiminde, kendi yöresinde yetişen sebze ve meyvelerle beslendi. Mevsimsel beslenme veya mevsimine göre yeme, geçmişte bir zorunluluktu ancak bu zorunluluğun getirdiği faydalar oldukça fazlaydı. Bugün tam da bu faydalar nedeniyle mevsiminde yeme sağlıklı beslenme için önerilen doğal bir düzen. İşte yiyecekleri sezonunda tüketmenin bizlere kazandıracakları:
- Mevsiminde yetiştirilen ve tüketilen sebze ve meyvelerin daha yüksek besin değerlerine sahip olduğu biliniyor. Örneğin brokolinin C vitamini düzeyi üzerine yapılan bir araştırmada, en yoğun besin değerinin sonbaharda olduğu tespit ediliyor.
- Mevsiminde üretilen meyve ve sebzeler, sezonunda piyasada daha çok miktarda yer alıyor. Dolayısıyla, fiyatlar daha ekonomik oluyor.
- Mevsimsel tüketim, doğal olarak yerel üreticilere fayda sağlıyor. Üreticiler ürettikleri ürünleri kısa mesafelerdeki tüketici ile depolama gibi ek gereksinimler olmadan buluşturuyor, bu sayede daha düşük karbon izi meydana geliyor. Mevsimde sebze meyve tüketimi çevreye dost özellik taşıyor.
- Bir sebze veya meyveyi mevsimi dışında yetiştirebilmek için çeşitli ısıl işlemler, kimyasal gübreler ve kültürel çalışmalar uygulanıyor. Çalışmalara göre, bu işlemler olgunlaşma süresini değiştirirken ekinlerin besleyici değerleri üzerinde azaltıcı etki gösteriyor. Üstelik bu süreçler, organik ürün tüketmek isteyenlerin kaliteli meyve ve sebze bulmasını zorlaştırıyor.
Peki siz hangi mevsimde hangi sebze meyveler tüketilmeli, neden mevsimsel beslenmeli biliyor musunuz? Yazımızdan öğrenebilirsiniz.
- Sonbaharda yetişen meyve ve sebzeler neler sizler için araştırdık.
- Kış mevsimindeki meyve ve sebzeler listemiz öğünlerinize rehberlik edebilir.
- İlkbaharda yetişen meyveler ve sebzeler, baharın tazeliğini sofranıza getirecek.
- Yaz mevsimi meyve ve sebzeleri de listemizde.
- Bunlara ek olarak, mevsimlik gıdaları depolamak için tercih edebileceğiniz saklama yöntemlerini sizlerle paylaşıyoruz.
Sonbahar Meyve ve Sebzeleri
Ağaçların yaprak döktüğü, doğanın kışa hazırlandığı sonbahar aylarında lahanagiller sofralarımızda sıklıkla boy gösteriyor. Ayrıca meyve ve kuruyemişler de mevsim geçişinde bağışıklık fonksiyonlarını desteklemeye katkı sunuyor. Sonbaharda yetişen meyve ve sebzeleri ay ay sizlerle paylaşıyoruz:
- Eylül ayında yetişen ürünler arasında; havuç, salatalık, taze yeşil fasulye, biber, patlıcan, domates, börülce, bamya, mısır, pazı, biberiye, mürdüm eriği, fındık, kavun, karpuz, incir, üzüm bulunuyor.
- Ekim ayında yetişen bitkisel ürünler ise ıspanak, havuç, yer elması, pırasa, fındık, ceviz, lahana, kıvırcık marul, turp, armut, karnabahar, elma, greyfurt, mandalina ve muz olarak sıralanıyor.
- Kasım ayında yetişen meyve ve sebzeler; lahana, kereviz, pırasa, ıspanak, kivi, pazı, karnabahar, yer elması, üzüm, mandalina, nar, armut ve greyfurt şeklinde listeleniyor.
Siz de sonbahar meyve ve sebzelerini zamanında tüketerek mevsiminde beslenmenin faydalarını keşfedebilirsiniz.
Kış Meyve ve Sebzeleri
Sert hava koşullarının hakim olduğu kış mevsimi, özellikle kök sebzeler, vücut direncini artıran bol vitaminli meyveler açısından bir hayli zengin. Aralık, ocak ve şubat aylarını kapsayan kış mevsimindeki meyve ve sebzeler şunlar:
- Aralık ayı mahsulleri arasında bal kabağı, lahanalar (kara lahana, Brüksel lahanası, karnabahar), yer elması, pırasa, ıspanak, kereviz, havuç, pazı bulunuyor. Ayrıca aralık ayında elma, mandalina, portakal, nar, armut, muz, kivi, kestane, greyfurt ve ayva tüketmek de mümkün oluyor.
- Ocak ayı ürünleri arasında; kereviz, lahanalar, havuç, pırasa, ıspanak, siyah ve kırmızı turp yer alıyor. Buna ek olarak elma, nar, portakal, armut, greyfurt gibi meyveler pazarda yerlerini alıyor.
- Şubat ayında yetişen meyve ve sebzeler de pek farklı değil. Lahanagiller, ıspanak ve pazı gibi sebzeler, pancar ve turp ürünlere bu kez defne yaprağı da ekleniyor. Elma, armut, portakal, greyfurt ve ayva yine bu zamanlarda ürün veriyor.
Kış meyve ve sebzelerini mevsiminde sofranıza konuk ederek, taze ve besleyici menüler hazırlayabilirsiniz.
İlkbahar Sebze ve Meyveleri
Doğanın canlandığı ve yaza hazırlandığı ilkbahar aylarında yeşil sebzelerin ve rengarenk meyvelerin sofralara gelmeye başladığını görebilirsiniz. İlkbaharda yetişen meyve ve sebzelerle yaza enerji dolu bir “merhaba” demeniz mümkün. Peki ilkbahar sebzeleri, meyveleri neler?
- Mart ayı sebzeleri arasında ıspanak, havuç, pırasa, kırmızı turp ve brokoli bulunuyor. Mart ayında yetişen meyveler ise elma ve muz oluyor.
- Nisan ayında sebze tezgahlarında taze soğan, taze sarımsak, kuşkonmaz, taze kekik, bakla ve marul görebilirsiniz. Ayrıca yeşil erik ve çağla da bu zamanlarda pazarda yerini alıyor.
- Mayıs ayı meyveleri arasında; çilek, yeşil erik, malta eriği ve dut bulunuyor. Mevsim sebzeleri ise enginar, bakla, madımak otu, semiz otu, ebegümeci otu, domates ve salatalık oluyor.
İlkbahar mevsimi, taze meyve ve sebzelerle sofralarımızı renklendiriyor. Taze otlar, zeytinyağlı yemekler, ara öğünlerde nefis smoothieler ile öğünlerde hafiflik bizleri karşılıyor.
Yaz Sebze ve Meyveleri
Haziran, temmuz ve ağustos aylarında yaz mevsimi meyve ve sebzelerini gönül rahatlığıyla tüketebilirsiniz. Mevsiminde toplanmış tazecik yiyeceklerle yazın tadını sofranıza taşımanız mümkün. Peki yazın hangi ayda hangi meyve ve sebzeler bulunuyor:
- Haziran ayı meyve ve sebzeleri arasında; patates, fasulye, bakla, kabak, patlıcan, biber, domates, salatalık, baby ıspanak, semizotu, rezene, marul, asma yaprağı, taze soğan, taze sarımsak, dereotu yer alıyor. Ayrıca kiraz, yeşil erik, malta eriği, kayısı, şeftali ve dut da tezgahlara düşüyor.
- Temmuz ayı sebzeleri arasında salatalık, bezelye, domates, dereotu, taze fasulye, baby ıspanak, kabak, patlıcan, biber ve çalı fasulyesi var. Meyveler ise kayısı, şeftali, kavun, sarı erik, karpuz, ahududu ve vişne olarak sıralanıyor.
- Ağustos ayında taze taze bulabileceğiniz sebzelere; bamya, mısır ve kırmızı salçalık biber ekleniyor. Yine kabak, patlıcan, salatalık, biber, taze fasulye yeniyor. Ağustos ayı meyveleri ise kayısı, kavun, karpuz, şeftali, vişne, böğürtlen, incir, mürdüm eriği ve üzüm oluyor.
Mevsim Meyve ve Sebzelerini Saklamanın Yolları
Mevsimin en taze meyve ve sebzelerini farklı metotlarla uzun süre muhafaza edebilirsiniz. Örneğin barbunya, bezelye gibi taneleri direkt dondurucuya atabilirsiniz. Ayrıca limon gibi bazı yiyecekleri doğrayıcı yardımıyla dilimleyerek dondurmayı tercih edebilirsiniz. Benzer şekilde bazı yeşil yapraklı sebzeleri önce kısa bir süre haşlayıp sonra buzlu su ile şoklayarak uzun süre dondurucuda muhafaza edebilirsiniz.
Eğer salatalık, domates, fasulye ve beyaz lahana söz konusuysa turşu kurabilirsiniz. Salamura tuzu, sirke ve içme suyu ile kolaylıkla evde turşu yapmanız mümkün. Buna ek olarak, sebze ve meyvelerin nemini alarak bakteri üremesini engelleyebilir, hatta dilerseniz onları öğüterek toz haline bile getirebilirsiniz. Örneğin, öncelikle gıda ürünlerini sebze ve meyve kurutucular ile doğru ısıda, uygun koşullarda kurutma işlemi yapmalısınız. Dilim dilim makinelere yerleştirdiğiniz sebzeleri kuruduktan sonra hava almayacak şekilde, serin alanlarda depolayabilirsiniz. Dilediğinizde yemeklerinize katarak veya atıştırmalık olarak tüketmeyi tercih edebilirsiniz.
Tam zamanında aldığınız gıdaları, kışlık olarak hazırlamak için Defya ürünleri yardımınıza hazır. Kurutma, doğrama, öğütme gibi aşamalarda siz de Defya’nın profesyonel yardımcılarından faydalanabilir, sofranızdan dört mevsim lezzeti eksik etmeyebilirsiniz.
